نقدی بر نظریه‌ تلازم قبح فاعلی و استحقاق عقاب در مکتب اصولی شهید صدر

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه ایلام،

2 دانشجوی دکتری دانشگاه ایلام، مدرس حوزه علمیه

3 استادیار گروه معارف اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه ایلام

چکیده

قبح فاعلی و تلازم آن با عقاب از جمله‌ موضوعاتی است که تنقیح آن در مباحثی مانند تجری، اجتماع امر و نهی، اطلاق و تقیید در عبادات و حسن و قبح عقلی و شرعی مؤثر است و انتخاب مبنای صحیح در این باره به تحریر متناسب محل نزاع و گزینش قول صحیح در مباحث مزبور خواهد انجامید. از کلمات شهید صدر در مقام نقد دیدگاه محقق نایینی، در بحث تجری، چنین برمی‌آید که وی لزوم عدم تفکیک قبح فاعلی از قبح فعلی و لزوم ترتب عقاب بر قبح فاعلی را مفروض انگاشته، همین امر سبب اعتراض وی به محقق نایینی گشته است. در این پژوهش، با توجه به خاستگاه‌های قبح فاعلی، با روش توصیفی‌ـ‌تحلیلی، به نقد و بررسی این دو مبنای اختیار شده از سوی شهید صدر پرداخته و دفاعی از نظریه‌ محقق نایینی در این باره انجام شده است. به نظر می‌رسد قبح فاعلی، به لحاظ خاستگاه‌های آن دو نوع است و هر نوع آن تعریفی خاص و احکامی ویژه دارد.

کلیدواژه‌ها

فصلنامه پژوهش های اصولی
دوره 9، شماره 30
خرداد 1401
صفحه 103-124

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار