فلسفه تحلیلی و علم اصول: مباحث مقایسه ای

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استاد

چکیده

"راقم این سطور گمان می‌کند مسائل متعددی که با شیوه فلسفه تحلیلی مورد بحث قرار گرفته‌اند، قرابت بسیاری با مسائل مطرح شده در علم اصول دارند و لذا طرح مسائل به صورت تطبیقی مفید و پر ثمر است. این که آیا علم اصول می‌تواند در مباحث دیگر غیر از فقه، همچون کلام، فلسفه اخلاق و غیره، کاربرد داشته باشد یا نه؟ البته در اینجا دو بحث را باید از هم جدا کرد: یکی اینکه آیا از متون دینی می‌توان راجع به معارف مختلف نظریاتی استنباط کرد. فون رایت VonWright که تقریبا می‌شود گفت یکی از بنیان‌گذاران بحث منطق الزامات در بحث‌های فلسفه تحلیلی است و کتابی در باب معیار norm دارد، آن جا بحث‌هایی درباره تحلیل ماهیت، یعنی معیار، دارد و می‌گوید برخی از این معیارها از سنخ الزامات هستند و بحث‌های مفصلی درباره ماهیت الزام دارد که برخی از آنها شبیه بحث‌هایی است که اصولیان ما درباره الزام دارند. 4. در مباحث الفاظ مسائل متعددی وجود دارد که علم اصول در مورد آنها با فلسفه تحلیلی تلاقی دارد، مثل بحث وضع که در مقدمات اصول طرح می‌شود. ) Truth and Meaning, Oxford, 1976 در علم اصول بحث دلالت و حکایت در موارد متعددی مطرح می‌شود که عمدتا در بخش مقدمات مربوط به الفاظ قرار می‌گیرد، مثل بحث ماهیت استعمال و استعمال لفظ در اکثر از معنا و کیفیت دلالت در اسماء خاص و اسماء اشاره و معنای حرفی و غیره. سؤال اصلی در آنجا این است که دلالت در باب ضمائر چگونه است؟ در فلسفه تحلیلی نیز بحث‌های مفصلی درباره ضمایر demonstration و امور indexical، یعنی چیزهایی که به حال و موقعیت شخصی مربوط هستند مطرح می‌شود."

کلیدواژه‌ها