"P} بوده باشد،که مندرج در قطع و یقین خواهد بود و اگر ظاهر در مراد باشد،از دایرۀ ظن،فراتر نمی‌رود و دلیل و حجیت این ظن خاص[ ظواهر آیات قرآنی] تعبد به مفاد آیه را تنها و تنها در جایی تصحیح می‌کند که اثری عملی داشته باشد تا بناء بر آن مفاد به لحاظ آن اثر عملی،معنا پیدا کند و از لغویت خارج شود. {J*12J} و باز از رسائل{P3P}شیخ رحمه الله چنین برمی‌آید که در مسألۀ حجیت و اعتبار ظن شرعی در مسایل اعتقادی محل نزاع،آن مسایلی است که در آن‌ها دلیل عقلی وجود دارد و یا طبیعتش این است که باید مبتنی بر دلیل عقلی باشد. و خود توضیح داده ه در این جا سه چیز وجود دارد: (1)نفس حکم که همان ایقاع و انتزاع باشد که فعل نفس است و از قبیل علم حصولی و صورت ذهنی نیست. حقیقت مولویتJ} پس از آن که معلوم شد که نفس دو سنخ فعل دارد:یکی ادراک که وظیفۀ عقل نظری و قوای دراک است و دیگری تسلیم و اذعان و اخبات و حکم-که همان ایمان است-و وظیفۀ عقل عملی است،روشن می‌شود که باید نسبت به فعل دوم نحوی ترغیب و ترهیب از سوی"قادر قاهر مسلط"در کار باشد تا نفس آن را به راحتی انجام دهد؛چرا که با انذار و ترهیب و تخویف،موانع و عوامل بازدارندۀ نفس از ایمان و تسلیم از بین می‌رود و با ترغیب و تبشیر و ثواب،نفس برای تسلیم و ایمان سرعت بیشتری می‌گیرد."
)