نقد و بررسی دیدگاه آیة‌الله سید مصطفی خمینی (ره) در باب استعمال لفظ در بیش از یک معنا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

یکی از مباحث اصول فقه که از آغاز تدوین بحث های اصولی مورد توجه اصولیان بوده است بحث استعمال لفظ در بیش از یک معناست. علی رغم آن که در همه کتابهای اصول فقه از این مسأله بحث شده ولی به طور وی‍ژه در دوره های متأخر و معاصر، دانشمندان به اختصار به این بحث پرداخته‌اند و آنچنانکه باید به تبیین آثار علمی و عملی این مسأله نپرداخته‌اند. آیه‌الله سید مصطفی خمینی نیز از جمله اصولیان معاصر است که به اجمال به بحث نظری در باره این مسأله پرداخته است. مقاله حاضر به دو جریان فکری در باب این مسأله اصولی در دوره معاصر یعنی پس از آخوند خراسانی که تحت عنوان دو مکتب قم و نجف از آنها یاد می‌شود، می‌پردازد. بررسی دیدگاه سید مصطفی خمینی از این جهت حائز اهمیت است که به عنوان تجلی تلفیق دو دیدگاه مکتب قم و نجف اشرف مطرح  شده است و به نظر نگارنده به رغم نارسایی، اما در زمینه ارائه نظریه در باب مسأله مذکور گامی رو به جلو می‌باشد. هم چنین در مقاله حاضر پس از تبیین دیدگاه سید مصطفی خمینی مبنی بر امکان عقلی استعمال لفظ در بیش از یک معنا و جواز وقوع آن در ادبیات و عرف در صورت وجود قرینه کافی ممتنع بودن آن در قرآن کریم این دیدگاه مورد نقد قرار گرفته است.
 

کلیدواژه‌ها