وجوب غیری اجزاء واجب

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

چکیده

یکی از تقسیمات مقدمۀ واجب، تقسیم آن به مقدمۀ داخلی و خارجی است. در این که آیا مقدمات داخلی (=اجزاء واجب) در بحث وجوب شرعی مقدمه داخل است یا نه؟ میان اصولیان اختلاف است؛ اکثر آنها آن را خارج از محل نزاع می‌دانند. دلیل آنان این است که مقتضی وجوب غیری (= مقدمیت) در اجزاء وجود ندارد و اگر مقتضی محقق باشد، مانع از این وجوب، موجود است وآن چیزی نیست جز اجتماع مثلین در شئ واحد. در مقابل، برخی از اصولیان مانند شیخ انصاری و مرحوم امام هم وجود مقتضی و هم فقدان مانع را پذیرفته‌اند و در نتیجه مقدمات داخلیه را داخل محل نزاع می‌دانند. این مقاله ضمن طرح و بررسی ادلۀ دو طرف، در پایان از ثمرۀ مهم وجوب غیری اجزاء که در مسألۀ اقل واکثر ارتباطی آشکار می‌گردد بحث خواهد شد و آن ثمره انحلال علم اجمالی و تمسک به برائت عقلی ونقلی نسبت به وجوب زائد است.

کلیدواژه‌ها