@article { author = {سبحانی, جعفر}, title = {الخطابات القانونیة ودورها فی مسائل الأُصولیة}, journal = {فصلنامه پژوهش های اصولی}, volume = {5}, number = {17}, pages = {7-35}, year = {2013}, publisher = {آیت الله صادق آملی لاریجانی}, issn = {2251-6808}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {اتفق العلماء على أنّ لله سبحانه أحکاماً مشترکة بین العالم والجاهل والمؤمن والکافر. ثمّ إنّ المشهور تفسیر الحکم المشترک بوجود خطابات کثیرة حسب عدد المکلّفین، فالخطاب الواحد عندهم ینحلّ إلى خطابات لکلّ مکلّف عبر الزمان. و اما سیدنا الأُستاذ الإمام الخمینی1 أبدى نظراً خاصّاً و هو أنّ خطابات الشارع فی الکتاب والسنّة خطابات قانونیة، فالخطاب واحد وإن کان المخاطب متعدّداً، لکن الخطاب الواحد بوحده حجّة على کلّ مکلّف کان مصداقاً للعنوان، من دون حاجة إلى تعدّد الخطاب.هذه الرسالة دراسة بإمعان ودقّة لتطویر تلک النظریة وتکامله.}, keywords = {: اشتراک الاحکام بین العالم و الجاهل,نظریة خطابات قانونیة,الامام الخمینی1}, url = {https://www.juosul.ir/article_110707.html}, eprint = {https://www.juosul.ir/article_110707_1d81438b6c5a03380427e5cc84d9d259.pdf} } @article { author = {ترابی, مرتضی}, title = {نظریة تطور «الظهور» فی اللغة و التمییز بین «الظهور اللّبی» و«الظهور القشری»}, journal = {فصلنامه پژوهش های اصولی}, volume = {5}, number = {17}, pages = {16-30}, year = {2013}, publisher = {آیت الله صادق آملی لاریجانی}, issn = {2251-6808}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {إن اللغة ظاهرة حیویة عرضة للتطور المطرد والتطور الدلالی هو أحد جوانب التطور اللغوی، فلابد عن البحث کیفیة الوصول الی مراد الشارع مع ملاحظة هذا التغیر والتطور فی المعنی عبر القرون.فان تغییر المعنی قد یحصل بالتوسعة و اضفاء مصادیق جدیدة و لکن مع حفظ المعنی الجوهری للمفهوم فحینئذ تکون أصالة الظهور محکمة إذ یصدق العنوان و المفهوم و یتبعه الحکم. فالظهور القشری و الهامشی غیر داخل لا فی الموضوع له و لا فی المراد الاستعمالی و لا فی المراد الجدی فالمدعی أن التغیر فی القشر لایغیر الظهور الحجة فی الکلام فی عرف العقلاء، فان العقلاء مع علمهم بهذا النوع من التغیر یتمسکون بأصالة الظهور لإثبات المراد الاستعمالی و المراد الجدی المتجسد فی لب المعانی.ثم أقمنا علی هذا المدعی دلیلین ثم تطرقنا إلی کون الحاکم فی تشخیص بقاء جوهر المعنی هو أهل اللغة فی کل زمان أی کلما کان صدق مفهوم علی مصداق بلاعنایة فذلک أمارة بقاء جوهر المعنی رغم التطور. ثم بینا بعض ثمرات هذه النظریة منها عدم اعتبار الانصراف الناشی من کثرة الإستعمال و منها تحول بعض الشبهات المفهومیة إلی مصادیق المفهوم}, keywords = {أصالة الظهور,التطور الدلالی,توسعة المعانی,ملابسات المعنی,الدلالة الخطوریة,الانصراف,الظهور القشری,الظهور اللبی}, url = {https://www.juosul.ir/article_110711.html}, eprint = {https://www.juosul.ir/article_110711_c5713a1a6294f9cb4bec28bcae641d6d.pdf} } @article { author = {قائینی, محمد}, title = {قاعدة اختصاص الجزئیة و الشرطیة والمانعیة و وجوب القضاء بغیر القاصر والمضطرّ}, journal = {فصلنامه پژوهش های اصولی}, volume = {5}, number = {17}, pages = {46-60}, year = {2013}, publisher = {آیت الله صادق آملی لاریجانی}, issn = {2251-6808}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {المعروف بین الفقهاء و الأصولیین دلالة حدیث ما غلب الله علی معذوریة المضطرّ – فی مخالفة الأحکام الکتلیفیة – فحسب و عدم دلالته علی صحة العمل الفاقد للجزء أو الشرط أو المشتمل علی المانع، والحکم بوجوب الإعادة أو القضاء علیه.لکنّا فی هذه الوجیزة بصدد بیان عدم وجوب القضاء علی المضطرّ فی الاخلال بما یعتبر فی المرکبات والمقیدات استناداً إلی بعض القواعد، هذا من ناحیة. و من ناحیة أخری إثبات شمول القاعدة هذه للجاهل القاصر، و من ناحیة ثالثة بیان إمکان استفادة اختصاص الجزئیة و الشرطیة و المانعیة بغیر موارد الاضطرار و القصور، و من الواضح هاتان قاعدتان أخیریهما اصولیة و الأخری فقهیّة و قد فصّلنا الکلام حول ذلک فی بعض رسائلنا.}, keywords = {حدیث «ما غلب الله»,المکلف المضطرّ,المکلف القاصر,وجوب الإعادة,وجوب القضاء}, url = {https://www.juosul.ir/article_110712.html}, eprint = {https://www.juosul.ir/article_110712_e72f5c7e3d0b4b0960e07d0169efa95a.pdf} } @article { author = {مفتّح, محمّد هادی}, title = {مکانت دلیل عقلی در اصول فقه نزد فریقین}, journal = {فصلنامه پژوهش های اصولی}, volume = {5}, number = {17}, pages = {62-80}, year = {2013}, publisher = {آیت الله صادق آملی لاریجانی}, issn = {2251-6808}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {با نگاهی اجمالی بر تاریخ فقاهت شیعی و سنّی، جایگاه عقل و دلیل عقلی در منابع استنباط احکام را بازکاوی کردیم. نتیجۀ این واکاوی آن که در اصول فقه اهل سنّت، عقل و دلیل عقلی هیچ جایگاهی ندارد، در حالی که در اصول فقه متأخّر شیعی، از عقل به عنوان دلیلی مستقلّ نام برده می­شود، اگرچه در عمل چندان نقش مستقلّی در فقه امامیّه برای عقل و دلیل عقلی مشهود نیست.}, keywords = {: اصول فقه,فروعات احکام,عقل,ملازمات عقلیّه,مکتب امامیّه,مکتب اهل سنّت}, url = {https://www.juosul.ir/article_110713.html}, eprint = {https://www.juosul.ir/article_110713_071db0334708f3b91cd40434fdc53002.pdf} } @article { author = {محمدی, سید صادق}, title = {چند تطبیق اصولی در فقه}, journal = {فصلنامه پژوهش های اصولی}, volume = {5}, number = {17}, pages = {82-100}, year = {2013}, publisher = {آیت الله صادق آملی لاریجانی}, issn = {2251-6808}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {برخی از علوم حوزوی نظیر علم صرف و نحو، بصورت کاربردی آموزش داده می‌شود و از کارایی بالایی برخوردار است و برخی دیگر از دانش‌های حوزوی نظیر اصول فقه از این ویژه‌گی چندان بهره‌ای ندارند. توجه نکردن به ثمره محوری از یک طرف باعث عدم موفقیت در بخش آموزش شده و از طرف دیگر یکی از علل تقلیل انگیزه در دانش پژوهان نسبت به  فراگیری و پژوهش و تحقیق می‌باشد تا آنجا که در حال حاضر تبدیل به یک بحران علمی شده است.این مقاله به ثمرات برخی از مسائل اصولی نظیر «حقیقت وضع» و «معنای حرفی» می‌پردازد. البته ثمرات اصولی انحصار در ثمرات فقهی به معنای خاص و مصطلح ندارد و چهار نوع از ثمرات دیگر نیز وجود دارد که به آنها اشاره شده است}, keywords = {حقیقت وضع,حقیقت شرعیه,معنای حرفی,صحیح و اعم,استعمال لفظ در اکثر از یک معنا}, url = {https://www.juosul.ir/article_110714.html}, eprint = {https://www.juosul.ir/article_110714_7eab4e94dd8409704e32218735a08c11.pdf} } @article { author = {علم الهدی, سیّد محمّد صادق}, title = {سیر تاریخی حجّیت خبر واحد در اصول شیعه}, journal = {فصلنامه پژوهش های اصولی}, volume = {5}, number = {17}, pages = {120-138}, year = {2013}, publisher = {آیت الله صادق آملی لاریجانی}, issn = {2251-6808}, eissn = {}, doi = {}, abstract = {این نوشتار در صدد است در حدّ بضاعت خود، مسیر پر پیچ و خم مسألۀ پر اهمّیت حجّیت تعبّدی خبر واحد ظنّی را در تاریخ فقه شیعه بکاود و تحوّلات فکری فقهاء شیعه را در این زمینه نمایان سازد. در این راستا، نخست گزارشی از وضعیت مسألۀ مزبور در دورۀ حضور معصوم7 ارائه خواهد کرد و در ادامه، ضمن اشاره به آراء و انظار رجال برجستۀ عرصۀ فقاهت در موضوع خبر واحد و مسائل پیرامون آن، مراحل تطوّر آن را از نخستین آثار اصولی شیعه تا زمان معمار اصول نوین وحید بهبهانی دنبال خواهد کرد. این تحقیق نشانگر رویکرد متفاوت قدماء و متأخرین در قبال مسألۀ مزبور است}, keywords = {: خبر واحد,حجّیت خبر ظنّی,ابن ابی عقیل,شیخ مفید,سیّد مرتضی,شیخ طوسی,محقّق حلّی,علامه حلّی,شهید اوّل,شهید ثانی,محقّق اردبیلی,وحید بهبهانی}, url = {https://www.juosul.ir/article_110717.html}, eprint = {https://www.juosul.ir/article_110717_587a1c83f547c695396fd9050a47bb50.pdf} }